Dr hab. Arkadiusz Słabig
Arkadiusz Słabig (ur. 1976 r. w Sierakowie Wielkopolskim)
10.1996–06.2001 – Studia magisterskie: Etnologia i Antropologia Kulturowa UAM w Poznaniu.
10.1998–06.2002 – Studia magisterskie: Historia ze specjalnością pedagogiczną UAM w Poznaniu.
Od października 2002 r. do chwili obecnej pracownik Instytutu Historii (dzisiejszego Instytutu Historii i Politologii) Akademii Pomorskiej w Słupsku.
Czerwiec 2008 – obrona dysertacji doktorskiej w Instytucie Historii Akademii Pomorskiej w Słupsku pt. Organy bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1989 (promotor: dr hab. Roman Drozd).
Zainteresowania badawcze skoncentrowane na problematyce narodowościowej w powojennych dziejach Polski, aktywności komunistycznego aparatu bezpieczeństwa oraz wybranych zagadnieniach z najnowszej historii Pomorza Zachodniego, Wielkopolski i Ziemi Lubuskiej.
W latach 2008–2016 uczestnik Centralnego Projektu Badawczego Instytutu Pamięci Narodowej: Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców.
Monografie:
- Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1989, Szczecin 2008 (publikacja dysertacji doktorskiej)
- Kwestia ukraińska w działalności Służby Bezpieczeństwa PRL. Dokumenty i materiały, Warszawa 2016.
Rozdziały w monografiach:
- Figurant sprawy kryptonim „Spółka”. Działania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa wobec Mirosława Truchana, szczecińskiego działacza Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego [w:] Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, t. II, red. S. Dudra, B. Halczak, I. Betko, M. Šmigel, Zielona Góra–Słupsk 2009.
- Działania aparatu bezpieczeństwa wobec ludności niemieckiej w województwie szczecińskim w latach pięćdziesiątych XX w. [w:] Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców, pod red. Jarosława Syrnyka, Warszawa 2009.
- Inwigilacja ludności ukraińskiej na Pomorzu Zachodnim w latach 1947–1989 na podstawie dokumentów organów bezpieczeństwa [w:] Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców, pod red. Jarosława Syrnyka, Warszawa 2009.
- „Sprawa krypt. „Ż-1”. Inwigilacja osób pochodzenia żydowskiego w województwie koszalińskim na przełomie lat 60. i 70. [w:] Z dala od centrum. Rok 1968 na Pomorzu Zachodnim, red. R. Kościelny, Szczecin 2009.
- Polityka władz państwowych wobec innych związków wyznaniowych na przykładzie zborów niemieckich Kościoła ewangelicko-augsburskiego [w:] Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1945–1989, red. ks. T. Ceynowa i P. Knap, Szczecin 2010.
- Problematyka mniejszości narodowych w dokumentach aparatu bezpieczeństwa powiatu kołobrzeskiego w latach 1945–1975 [w:] Kołobrzeg i okolice poprzez wieki. Studia i szkice, red. R. Ptaszyński, Szczecin 2010.
- Komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec Białorusinów w północno-zachodniej Polsce po II wojnie światowej [w:] Białorusini – historia i kultura, red. J. Jurkiewicz, Szreniawa 2010.
- Autochtoni i „uznani” Niemcy w województwie zielonogórskim w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa z przełomu lat 50. i 60. [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej VII. Pogranicza kultur i narodów, red. D. Chmielewskiej-Banaszak, J. Frątczak-Mueller, M. Roszkowskiej i A. Wachowiak, Zielona Góra 2010.
- Ludność niemiecka i autochtoniczna na ziemi wałeckiej po II wojnie światowej [w:] Mniejszość ukraińska w trosce o swoją identyczność. Jubileusz 50-lecia wspólnoty greckokatolickiej w Wałczu, red. J. Moskałyk, Wałcz 2010.
- Środowisko ukraińskie w Szczecinie w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa z lat 1975–1989 [w:] A Pomerania ad ultima terras. Studia ofiarowane Barbarze Popielas-Szultce w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecia pracy naukowej, red. J. Sochacki i A. Teterycz-Puzio, Słupsk 2011.
- Kościół prawosławny i greckokatolicki na Pomorzu Środkowym w polityce władz lokalnych w latach 1945–1989 [w:] Kościół katolicki w realiach władzy komunistycznej na Pomorzu Środkowym w latach 1945–1989, red. ks. Tadeusz Ceynowa, Paweł Knap, Szczecin 2011.
- Służba Bezpieczeństwa wobec kontaktów między ukraińskimi mieszkańcami Podkarpacia a rodakami za granicą po 1956 r. [w:] Ukrajinci v prihraničnych oblastiach Karpat: Problemy akulturacie, asymilacie, identyfiacie, red. M. Sopoliga, Svidnik 2011.
- Uchodźcy polityczni z Grecji w Policach w świetle materiałów SB [w:] Police na przestrzeni dziejów, red. W. Potkański, Police 2011.
- Aparat bezpieczeństwa w województwie zielonogórskim wobec autochtonów i „uznanych” Niemców w latach 1950–1975 [w:] Internacjonalizm czy...? Działania organów bezpieczeństwa państw komunistycznych wobec mniejszości narodowych (1944–1989), red. J. Syrnyk, Warszawa–Wrocław 2011.
- Mniejszość ukraińska w Polsce w latach 1970. na tle polityki władz – zarys problematyki [w:] Ukraińcy – historia i kultura, red. A. Kijas, Szreniawa 2011.
- Działalność społeczno-kulturalna Ukraińców, Litwinów i Białorusinów na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1956–1989 na tle polityki władz [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja – Adaptacja – Integracja – Asymilacja, red. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012.
- Od rozpracowania „elementów bandyckich” do przyspieszenia „naturalnej” asymilacji. Zarys działań aparatu bezpieczeństwa wobec Ukraińców na Ziemi Lubuskiej w latach 1947–1970 [w:] Przed i po akcji „Wisła”, red. A. Chabasińska, P. Leszczyński, B. Orłowska, M. Pecuch, Gorzów Wielkopolski 2012.
- „Potencjalnie wrogi element…”. Obraz Ukraińców w dokumentach komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w Polsce po II wojnie światowej [w:] Polska – Ukraina. Dziedzictwo i współczesność, red. R. Drozd i T. Sucharski, Słupsk 2012.
- Obrona zagrożonej tożsamości czy „wroga nacjonalistyczna działalność”? Aktywność społeczno-kulturalna Ukraińców na Pomorzu Zachodnim w latach 1975–1989 [w:] Mobilizacja i etniczność. Procesy mobilizacji mniejszości narodowych i etnicznych w województwie zachodniopomorskim na tle doświadczeń grup narodowościowych w innych regionach, red. M. Giedroyć, D. Kowalewska, M. Mieczkowska, Szczecin 2012.
- Przesiedleńcy z akcji „Wisła” w powiecie pilskim/trzcianeckim w latach 1947–1970 [w:] Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, t. IV, cz. 1, red. S. Dudra, B. Halczak, R. Drozd, I. Betko, M. Šmigel’, Słupsk – Zielona Góra 2012
- Działania SB wobec „uznanych” Niemców i autochtonów jako przykłady realizacji polityki narodowościowej na Ziemiach Zachodnich i północnych w latach 1956–1989 [w:] Nad Odrą i Bałtykiem. Myśl zachodnia: ludzie – koncepcje – realizacja do 1989 r., red. M. Semczyszyn, T. Sikorski i A. Wątor, Szczecin 2013.
- „Szafarze bońskich srebrników”. Propagandowy obraz Niemców na łamach prasy w okresie rządów Władysława Gomułki [w:] Między ideologią a socjotechniką. Kwestia mniejszości narodowych w działalności władz komunistycznych – doświadczenie polskie i środkowoeuropejskie, red. M. Semczyszyn, J. Syrnyk, Warszawa–Szczecin–Wrocław 2014.
- „Nie przespać tego ważnego momentu”. Ludność ukraińska w Polsce na tle sytuacji społeczno-politycznej w latach 1980–1989 [w:] Społeczeństwo polskie w latach 1980–1989,red. N. Jarska I J. Olaszek, Warszawa 2015.
- Operationelle und Ermittlungsmaßnahmen und der Prozess gegen die „Agenten“ des Kirchendienstes Ost [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölkerung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk, S. Rosenbaum, Gliwice-Opole 2015.
- Ludność niemiecka w województwie koszalińskim w latach 1950–1970. Liczebność, rozmieszczenie, sytuacja społeczno-polityczna i nadzór aparatu bezpieczeństwa [w:] Niemcy w Polsce. Życie mniejszości niemieckiej w nowej sytuacji w Polsce po roku 1945, red. M. Wittek, Opole 2015.
- Zagadnienie ukraińskie w województwie krośnieńskim w świetle materiałów SB z lat 1975–1989 [w:] Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, t. V, red. B. Halczak, S. Dudra, R. Drozd i in., Słupsk-Zielona Góra-Svidnik 2015.
- Inwigilacja inteligencji ukraińskiej w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku (w świetle spraw o kryptonimach „Spółka”, „Prawnik” i „Pająki”) [w;] Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, t. VI, red. B. Halczak, R. Drozd, i in., Słupsk 2016.
- Służba Bezpieczeństwa i jej agentura wobec ukraińskich środowisk emigracyjnych po 1956 r. w świetle dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych [w:] Studia nad wywiadem i kontrwywiadem Polski XX wieku, t. 3, red. W. Skóra i W. Skubisz, Szczecin 2016.
Artykuły w periodykach naukowych:
- Problematyka niemiecka w dokumentach pionu kontrwywiadowczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego ze schyłku 1953 roku, „Słupskie Studia Historyczne”, 2009, nr 15.
- „…O tę łaskę powrotu mamy zaszczyt Obywatela Prezydenta prosić”. Wysiłki przesiedleńców z akcji „Wisła” na rzecz powrotu w świetle korespondencji z lat 1947–1948, „Słupskie Studia Historyczne” 2010, nr 16.
- Sprawa kryptonim „Działacz”. Inwigilacja środowiska białoruskiego w Szczecinie na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2011, nr 1 (17).
- Ukraińcy w województwie gdańskim w latach 1956-1970 w świetle archiwaliów aparatu bezpieczeństwa PRL, „Zapiski Historyczne” 2011, Tom LXXVI, zeszyt 3.
- Kontrwywiad Polski Ludowej a problem niemiecki w świetle danych z województwa koszalińskiego z lat pięćdziesiątych XX wieku, „Słupskie Studia Historyczne” 2011, nr 17.
- „Skoroszyt” u „Krawca”. Sprawa Leona Horaka, działacza Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego na tle sytuacji ludności ukraińskiej w powiecie elbląskim w latach 1960–1975, „Rocznik Elbląski” 2012, t. XXIX
- Służba Bezpieczeństwa a Michał Kowalski. Przyczynek do problemu inwigilacji ukraińskich działaczy społecznych na ziemi lubuskiej, „Słupskie Studia Historyczne” 2012, nr 18.
- W kręgu sprawy pod kryptonimem „Beta”. Ludność ukraińska na Ziemi Lubuskiej w latach 1970–1980 w świetle materiałów Służby Bezpieczeństwa, „Studia Zachodnie” 2012, nr 14.
- Pozostać czy wyemigrować? Autochtoni i Ukraińcy w województwie pilskim w latach 1975–1989 w dokumentach Służby Bezpieczeństwa, „Zapiski Historyczne” 2013, Tom LXXVIII, z. 2.
- Ukraińcy na Pomorzu Środkowym w latach 1975–1989 – liczebność, rozmieszczenie, działalność społeczno-kulturalna i wyznaniowa, zagadnienie emigracji, inwigilacja, „Słupskie Studia Historyczne” 2013, nr 19.
- „Życie nie lubi próżni operacyjnej”.Działalność Służby Bezpieczeństwaw środowisku ukraińskimw województwie olsztyńskim w latach 1975–1989, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 2014, nr 4(286).